CANDIDE, 1927/ALEKSANDËR MOISIU DHE PUBLIKU PARIZIAN, INTERVISTA EKSKLUZIVE ME AKTORIN E FAMSHËM NË TEATRIN ‘L’ATELIER’

Burimi: gallica.bnf.fr/Bibliothèque nationale de France.

Nga Aurenc Bebja*, Francë.

 

“Candide” ka botuar, të enjten e 20 tetorit 1927, në faqen n°7, intervistën e Claude Prevost me aktorin e famshëm me origjinë shqiptare, Z. Aleksandër Moisiun, të cilën Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë në vijim për publikun shqiptar:

 

Moisiu dhe publiku parizian

 

Ndërsa Aleksandër Moisiu po rregullonte me kujdes, në skenën e Atelier, ndriçimin e kafkës së Hamletit, e pyes regjizorin e tij:

— A jeni të kënaqur?

 — Oh! po! shumë! shumë!

 Ky gëzim tregon një mirënjohje tek aktorët që takoj. Shtrëngimi i duarve bëhet më i ngrohtë me drejtorin e tyre.

 — Asnjëherë – më tha ai – nuk e kam ndjerë publikun aq afër meje. Ai ndjen synimet më të vogla, hollësitë më të vogla i bien në sy para se ato të jenë përkthyer plotësisht.

 Dhe gruaja e tij, bashkëpunëtorja e tij, shtoi: — Ai paguan faturën para se të marrë atë që i takon atij!

 — A ndryshon publiku gjerman në këtë drejtim me atë francez?

 — Po. Ai është në kërkim të përpjekjeve (risive), në vend që të shijojë pasivisht atë që është e bukur në vetvete. Është më i ashpër dhe mirëpret vetëm atë që shënon një hap të ri drejt modernizmit.

 — Ndikimet që ai pëson nuk janë ndoshta të njëjtat 

 — Ne vuajmë më shumë sesa ju ndikimet orientale, të cilat, tek unë, zbuten falë origjinës time latine. Të gjithë popujt, madje vetë Amerika, nuk mund të shpëtojnë nga joshja e fuqishme e teatrit rus, me Chekoff (Çehov). Dhe ne, më pak se ndonjë prej tyre. Aty duhet të kërkojmë qetësinë naive, paqen e  brendshme dhe rrezatuese. Në Rusi, teatri është shpirti i një populli. Jashtë popullit, nuk ka shpëtim.

 — A besoni se në Francë, ajo që keni luajtur është e arritshme të kuptohet nga të gjithë?

 — Jo. Edhe pse çdo mbrëmje salla është mbushur plot, deri në karrigen e fundit, publiku përfaqëson një elitë intelektuale, një pjesë të vogël të popullit. Përderisa teatri nuk do të jetë shprehja e turmës, ne do të kemi “copëza-biskotash”, “copëza-bonbonesh”, si në Berlin ashtu edhe në Paris.

 — A e mbështetni bashkëpunimin e publikut dhe aktorëve, si në Francë ashtu edhe në Gjermani?

 — Jo. Është e pamundur në të dy vendet.

 Aleksandër Moisiu mendon.

 — Mendova, në Moskë, se kisha përjetuar gëzimin më të madh të jetës sime, para pritjes entuziaste që mora. E kisha krejt gabim: Nuk isha ende në dijeni për pritjen që më rezervonte Parisi!

 

Claude PREVOST

 

 

* Çdo gazetë online apo print, çdo portal që merr këtë shkrim duhet të citojë autorin në fillim të shkrimit (Nga Aurenc Bebja, Francë) dhe burimin e informacionit në fund (Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania), si dhe të vendosë linkun e burimit: https://www.darsiani.com/la-gazette/candide-1927-aleksander-moisiu-dhe-publiku-parizian-intervista-ekskluzive-me-aktorin-e-famshem-ne-teatrin-l-atelier/.