Astrit Lulushi: Fe, shkencë e perandori

Georges Lemaitre nuk ishte thjesht astronom, fizikan dhe matematikan: ishte gjithashtu prift.

***

Vendi më i fshehtë dhe më misterioz në Tokë nga e kaluara, është një mal i prerë plotësisht që krijon rrafshnaltën Nazca në Peru.

Vetëm imagjinoni punën për të prerë të gjithë malin në këtë mënyrë.

A u bë e gjithë kjo nga vendasit e lashtë vetëm me kazma dhe lopata?

Zona kaq e madhe dhe e sheshtë, është e ngjashme me një aeroport.

Sepse po të shikosh nga afër mali nuk duket si asgjë tjetër. Peruja është një muze i vërtetë në ajër të hapur i qytetërimit njerëzor dhe ky mal i prerë ndodhet në Utu.

Në të vërtetë, çfarë tjetër mund të kishin përdorur banorët e lashtë të Amerikës së Jugut për të krijuar struktura të tilla? Mbetet mister. Vjen nga një civilizim i largët i paimagjinueshëm. Gjithmonë ëndërr.

Shpesh gjërat në dukje të parëndësishme janë me vlerë të jashtëzakonshme.

Gjatë ndërtimeve, në një periferi të Athinës në vitin 2014, u zbulua një varr i periudhës klasike. Nuk ishte gjë e madhe, ndodh shpesh. Gjetjet në të nuk ishin me shumë interes, derisa arkeologët panë një filxhan vere qeramike të thyer në 12 copa

Kupa i përkiste një burri të quajtur Drapetes (emri, i gdhendur në fund të kupës, tregon një skllav) Megjithatë, surpriza e madhe erdhi nga gjashtë emrat e tjerë të gdhendur në filxhan:

Aristides, Diodotos, Desimos, Arrifron, Perikli dhe Efkritos. A mund të jetë ky Perikli gjenerali i famshëm?

Arkeologët thonë po. Sepse,

një nga fragmentet e tij është gdhendur me gjashtë emra, duke përfshirë Arrifron – mbiemrin e gjyshit dhe vëllait të Perikliut. Emri Arrifron (sot; Afron, Afrim) ndeshet shumë i rrallë në greqisht.

Mbishkrimi i emrit Aristides gjithashtu tregon se Perikliu ka përdorur këtë kupë. Aristidi ishte një politikan që veproi në Athinë midis 488 dhe 478 pes, ndërsa Perikliu udhëhoqi qytetin-shtetin nga viti 460 pes deri në vdekjen e tij nga murtaja në 429 pes. Kupa daton midis viteve 480 dhe 465 pes, kur të dy burrat mund të kenë ndërvepruar në një mjedis shoqëror, si simpozium ose tavernë.

Drapetes e mbajti filxhanin; mbase ishte lajkatur nga prania e shoqërisë fisnike në tavernën e tij.

Është gjithmonë pak magjike kur arkeologët zbulojnë objekte që vendosin figura të tilla mitike në kohë dhe hapësirë ​​reale, duke thithur të njëjtin ajër dhe duke ecur në të njëjtin terren që bëjmë sot. Duket e mrekullueshme që 2500 vjet pas vdekjes së oratorit, një kupë e lashtë ndodh që të përmbajë gjashtë emra të plotë që dëshmojnë një jetë që u është shmangur arkeologëve për shekuj.

Familja e Napoleon Bonapartit u skandalizua kur ai u martua me Josephine de Beauharnais. Ndërsa ishte vërtet shumë e bukur, Jozefina ishte 6 vjet më e madhe se Napoleoni, një e ve me dy fëmijë dhe që deri atëherë kishte pasur disa lidhje me figura kryesore politike. Nëna dhe motrat e Napoleonit ishin veçanërisht të inatosura, pasi ndiheshin jo të sofistikuar në prani të Jozefinës mbretërore.

Por Jozefina ishte dashuria e madhe e jetës së Napoleonit dhe marrëse e letrave të tij të shumta pasionante – dhe tani të famshme – të dashurisë. “Unë zgjohem plot me ty,” shkroi dikur Napoleoni. “Imazhi juaj dhe kujtimi i kënaqësive dehëse të natës së kaluar nuk më kanë lënë prehje shqisave.”

Menjëherë pasi u martuan, Napoleoni u largua për të udhëhequr ushtrinë franceze në Itali. Gjatë ndarjes së tyre, Josephine filloi një lidhje me një toger të pashëm Hussar, Hippolyte Charles. Napoleoni u tërbua kur mori vesh lajmin. Letrat e tij drejtuar Jozefinës u bënë më pak të dashura dhe ai mori disa dashnore. Menjëherë pasi u kurorëzuan perandor dhe perandoreshë të Francës, Jozefina e kapi Napoleonin në dhomën e gjumit të zonjës së saj në pritje.

Kur Josephine nuk ishte në gjendje të lindte një fëmijë tjetër, Napoleoni vendosi që në interes të Francës, ata duhet të divorcoheshin në mënyrë që ai të rimartohej me një grua që mund t’i jepte një trashëgimtar. Sekretari i Napoleonit thotë se ai ishte në dhomën tjetër kur Napoleoni ia dha lajmin Jozefinës – dhe ai dëgjoi britma.

Edhe pas ndarjes së tyre, Napoleoni këmbënguli që Jozefina të ruante titullin e perandoreshës. Vite më vonë, kur dëgjoi për vdekjen e Josephines, ai u mbyll në dhomën e tij për dy ditë. Fjalët e fundit të Napoleonit në shtratin e tij të vdekjes ishin: “Franca, ushtria, kreu i ushtrisë, Josephine”.

Në kohën e fushatave të Aleksandrit (336-323 pes), Roma sapo kishte përfunduar Luftën Latine (340-338 pes). Ishte një fuqi rajonale në Latium (sot provinca e Lacios në brendësi të Romës) dhe po fillonte të shtyhej më tej në jug në atë që, si atëherë edhe sot, quhet Campania, dhe rivalët e Romës, Samnitët, e konsideronin sferën e tyre të ndikimit, duke ndezur kështu Luftërat Samnite.

Lufta e Dytë Samnite (326–304 pes) filloi në të njëjtin vit me pushtimin e Indisë nga Aleksandri dhe vazhdoi ende, kur Aleksandri vdiq 3 vjet më vonë. Kjo do ta linte Romën të mbante pjesën më të madhe të Italisë qendrore, pas së cilës ajo shpejt filloi të ndërhynte në jug.

Kjo e bëri Romë mjaft të fuqishme për të tërhequr vëmendjen e mbretërve të disa prej shteteve të mëdha pasardhëse të perandorisë së Aleksandrit të ndarë në, veçanërisht të Pirros, Mbreti i Epirit. Rreth 40 vjet pas vdekjes së Aleksandrit.  Pirro përdori flotën e tij për të kaluar Detin Adriatik, për të pushtuar Italinë dhe Romën (Lufta e Pirros 280–275 p.e.s.), i ftuar nga një prej shteteve të Italisë jugore. Roma nuk kishte ende një flotë. Ajo po përfshihej në luftën e saj të parë me Kartagjenën, Lufta e Parë Punike (264–241 pes), që e bëri të kuptonte se duhej të kishte një marinë dhe ta ndërtonte një të tillë nga e para. Lufta e Parë Punike ishte kur Roma pushtoi (pothuajse të gjithë) Sicilinë, së bashku me Sardenjen dhe Korsikën (të gjitha më parë të dominuara nga Kartagjena).

Megjithëse Roma kishte filluar zgjerimin e saj, në kohën e Aleksandrit, ajo ishte ende vetëm një shtet rajonal në Itali, pa flotë detare; nuk ishte ende perandori, por brenda më pak se një shekulli, humbja e Kartagjenës dhe pushtimi i Sicilisë do ta bënte Romën, nëse jo ende një perandori, të paktën një lojtar të madh të Mesdheut.