Astrit Lulushi: Pikturë dhe intelekt

Leonardo da Vinci është ndër individët më të talentuar dhe më mendjehollë të planetit. Trashëgimia e tij si piktor mjeshtëror vazhdon edhe sot, siç mund ta dëshmojnë “Mona Lisa” dhe “Darka e Fundit”.

Leonardo ishte gjithashtu një teoricien brilant. Pikëpamjet e tij mbi gjendjen njerëzore mbeten po aq të rëndësishme sa ishin më shumë se 500 vjet më parë

Leonardo mbajti një seri fletoresh dhe revistash për të hedhur mendimet e tij mbi tema të tilla si piktura, anatomia, botanika, paleontologjia, etj… Këto burime origjinale ofrojnë një vështrim të drejtpërdrejtë të paçmuar në mendjen e këtij polimati të madh, vëzhgimet e shkëlqyera filozofike të të cilit kanë frymëzuar të tjerë të panumërt gjatë shekujve.

“I varfër është nxënësi që nuk e kalon mësuesin e tij”, thoshte

Leonardo, i cili predikoi rëndësinë e kërkimit të vazhdueshëm të njohurive. Sipas filozofisë së tij, një edukim efektiv përfshin marrjen e bazave dhe përdorimin e tyre për të zgjeruar mendjen edhe më tej. “Përvoja nuk gabon kurrë; janë vetëm gjykimet që gabojnë duke i premtuar vetes efekte që nuk janë shkaktuar nga eksperimentet tona”.

Dikur teoricien praktik, Leonardo besonte se sprova dhe gabimi ishin themeli i së vërtetës.

Leonardo besonte se të gjithë njerëzit janë të barabartë dhe se ata që pretendojnë se kanë pushtet priren të mbështeten në perceptim dhe jo në fakte për të ruajtur kontrollin e tyre.

Njohja e kohëve të kaluara dhe e vendeve në tokë është një zbukurim dhe ushqim për mendjen njerëzore. Është e rëndësishme të kujtojmë të kaluarën, thoshte Leonardo, pasi ata që zgjedhin të injorojnë historinë janë të dënuar të përsërisin gabimet e mëparshme.

Mashtrimi më i madh që vuajnë njerëzit është nga opinionet e tyre. Sipas Leonardos, besimet tona shpesh janë përgjegjëse për të na udhëhequr në rrugën e gabuar.

Leonardo besonte se në mënyrë që ta lëmë këtë Tokë të ndihet i kënaqur, duhet të jetojmë me vetëdije një jetë të plotë ndërsa jemi këtu. Është nevoja, dhe jo dëshira, ajo që e bën botën më të fortë dhe më të plotë.

Për Leonardon, gënjeshtra është një veprim tërësisht i dënueshëm, duke marrë parasysh shkatërrimin dhe kaosin që sjellë. Të thuash të vërtetën, nga ana tjetër, mund të nxjerrë në pah vlerën dhe virtytin edhe të gjërave më të vogla.

Shmangni studimin, rezultati i të cilit vdes me studiuesin. Hekuri ndryshket nëse nuk përdoret; ashtu edhe intelekti. Leonardo ishte një përkrahës i madh për të qëndruar përjetësisht drejt dhe për të ushtruar vazhdimisht mendjen, në mënyrë që të mos ngecë në përdorim.