Astrit Lulushi: Mediat sociale
Teoritë e konspiracionit për tentativën për vrasjen e Trump janë një shenjë e kohërave të mediave sociale
Dyzet vjet më parë, teoritë e konspiracionit ishin objekt i radios gjatë natës kur drejtuesit mbushnin orët për pagjumësi me tema të nxehta si, nëse ulja në hënë ishte e rreme, cilët alienë fshiheshin në Zonën 51 dhe, nëse Elvis jetonte në një ishull të largët në Paqësorin Jugor.
Një teori ngrihej mbi të tjerat: Kush ishte vërtet përgjegjës për vrasjen e Presidentit John F. Kennedy në Dallas në vitin 1963?
Në dekadat paraprake pas vrasjes, teoritë e konspiracionit u ndërtuan dhe u detajuan me aromën e saktë të një episodi të “CSI”. Kishte libra më të shitur si “Rush to Judgment” nga Mark Lane, speciale të shumta televizive dhe filmi i Oliver Stone i vitit 1991, “JFK”, që ndihmuan të forconte idenë se vdekja e Kenedit ishte një komplot i përpunuar që përfshin, në thelb, të gjithë ata që mbanin një inat ndaj tij. Nuk dukej e mundur që një gjuajtës i vetëm i çmendur të kishte shkaktuar një trazirë të tillë. Kështu që amerikanët shkuan në kërkim të shpjegimeve që flisnin për pikëllimin dhe frikën e tyre kolektive.
Të shtunën, 13 Korrik 2024, pasi u publikua lajmi për tentativën për vrasjen e ish-presidentit Donald Trump në një miting në Butler, Pensilvani, teoritë e konspiracionit rrodhën si uji i rubinetit. Nuk kishte asnjë provë për t’u ekzaminuar menjëherë pas kësaj, përveç riprodhimit të vazhdueshëm të pamjeve të drejtpërdrejta të Trump-it që preku veshin dhe më pas ra, ndërsa Shërbimi Sekret nxitoi ta rrethonte.
Me shpejtësi të rrufeshme, pretendimet në mediat sociale e lidhën përpjekjen me agjencitë qeveritare të inteligjencës, e etiketuan atë si të inskenuar ose argumentuan ndryshe se një plan tjetër i poshtër po shpalosej, qoftë nga e majta apo e djathta politike.
Kishte shumë arsye për të qenë të kujdesshëm derisa të dihej më shumë.
Por teoritë e konspiracionit nuk presin asnjë fakt. Një anëtar i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA, një republikan nga Xhorxhia, madje postoi në X (ish-Twitter): “Joe Biden dërgoi urdhrat”.
Siç shkroi BBC të dielën, teoritë e konspiracionit mund të lindin nga përpjekjet për të mbushur boshllëqet e shqetësimeve reale – nga të cilat ka shumë që përfshijnë përpjekjen e së shtunës: “Si arriti sulmuesi në çati? Pse nuk u ndaluan? Në atë vakum u fut një valë mosbesimi, spekulimi dhe dezinformimi.”
Dhe falë mediave sociale, (dhe natyrës tonë si njerēz) teori të tilla janë në gjendje të arrijnë audiencë të madhe me një lehtësi që do të kishte mahnitur një adhurues konspirativ të JFK të viteve 1970.
Brenda një ore, NBC News raportoi të shtunën vonë në mbrëmje, një numër postimesh që pretendonin se të shtënat ishin inskenuar, edhe pse nuk kishte asgjë për të mbështetur pretendimin e egër.
A është i habitur dikush që mungesa e informacionit të verifikueshëm për ngjarjet në Pensilvani shërbeu vetëm për të nxitur kaosin dhe urrejtjen që është një tipar, jo një defekt i jetës politike në 2024?
Kjo është bota në të cilën jetojmë. Politika është polarizuar aq thellë sa ka qenë ndonjëherë, në të njëjtën kohë që burimet legjitime të lajmeve (TV, radio e gazeta) vazhdojnë të bien për sa i përket numrit të lexuesve, dëgjuesve dhe shikuesve – dhe vazhdojnë të denigrohen nga ata që dyshojnë për besueshmërinë e tyre. Gjithnjë e më shumë njerëz po i marrin lajmet e tyre nga burime si TikTok, komedisë, shakave dhe pothuajse çdo gjë tjetër që mund të marrë hite masive.
Ka pak udhërrëfyes në mediat sociale në lidhje me faktet kundrejt thashethemeve dhe gënjeshtrave të plota. Amerikanët që kërkojnë njohuri mbi atë që ndodhi të shtunën janë kundër dezinformimit (përhapjes së qëllimshme të gënjeshtrave) dhe dezinformimit (përhapjes së padashur të përmbajtjes nga ata që bien në gënjeshtra). Goditja ka qenë shkatërruese për sa i përket ndezjes së pasioneve dhe dekurajimit të votuesve për të qenë të informuar për çështjet.
E vërteta është se shumica e faqeve të mediave sociale ofrojnë një dietë të qëndrueshme të lajmeve të padëshiruara.
Është kënaqësi e menjëhershme pa vitamina dhe minerale. Mbledhja aktuale e fakteve është një proces i ngadaltë dhe i mundimshëm. Gazetarët nuk nxiten nga axhenda të fshehta, siç këmbëngulin disa, por nga një nxitje e thellë, përcaktuese për të marrë faktet drejt dhe për të mos nxituar në ndonjë përfundim që nuk mbështetet me prova.
Kjo është arsyeja pse mbulimi televiziv i së shtunës për tentativën për vrasjen e Trump ishte kaq i përsëritur dhe kaq i pavullnetshëm për të ofruar një lloj spekulimi të shfrenuar në internet. Madje u desh kohë që organet legjitime të lajmeve të përdornin fjalë si “qëllua” në mbulimin e tyre në vend të përshkrimeve të paqarta si “duket të rrjedh gjak”.
Pritja për konfirmimin e fakteve më të thjeshta është pjesë e procesit.
Në javët dhe muajt në vijim, gazetarët do të mbulojnë çfarëdo hetimi zyrtar dhe do të kryejnë punën e tyre hetimore për të zbuluar se si një i ri me një pushkë gjysmë automatike ishte në gjendje t’i afrohej kaq shumë një kandidati presidencial. Faktet do të kërkojnë shumë kohë për t’u mbledhur. Dhe pasi të mblidhen dhe verifikohen, ka të ngjarë të mos kenë kërcitjen emocionale ose dramën thriller të filmave të teorive konspirative, të cilat duken të dizajnuara për algoritmet që nxisin konsumin në internet.
Teoritë e konspiracionit janë një simptomë e një sëmundjeje në jetën bashkëkohore që vlerëson nxitjen e emocioneve dhe përhapjen e guximit mbi tolerancën, mirësjelljen dhe shikimin e dikujt nga një palë tjetër si një person me mendime të ndryshme, jo një armik.
Siç raportoi Los Angeles Times, “pushtet e nxehta në internet krijojnë një terren të pjekur për rritjen e ndarjes dhe dhunës së mundshme”.
Ka pasur thirrje të përhapura nga republikanët dhe demokratët në prag të së shtunës për të ulur temperaturën përreth politikës. Do të ishte mirë të mendohej se të paktën mund të ndodhte ndonjë shërim.
Por ka më shumë gjasa që gjestet pajtuese të ndezin teorinë e radhës konspirative, ndoshta se si idetë e fundit të qetësimit janë vetëm një strategji për të vluar ndjenjat në maskim. “Mirësevini në mediat sociale”!
Please follow and like us: