Janusz Bugajski

Pas nënshkrimit të paktit trepalësh të sigurisë “AUKUS” midis Shteteve të Bashkuara, Australisë dhe Mbretërisë së Bashkuar, zërat e “autonomisë strategjike evropiane” po bëjnë jehonë përsëri në pjesë të Bashkimit Evropian. Të udhëhequr nga një qeveri e zemëruar franceze, kontrata e së cilës për nëndetëse me Australinë u ndërpre, evropianëve u thuhet përsëri se SHBA janë një aleat jo i besueshëm dhe se marrëdhëniet transatlantike janë prishur. Deklarata të tilla janë edhe mashtruese, edhe hipokrite. Ndërsa muskujt e ushtrisë amerikane mbajnë NATO -n të bashkuar dhe pengon çdo agresion të drejtpërdrejtë rus kundër shteteve të BE -së. Gjermania komploton me Rusinë mbi marrëveshjet e energjisë mbi kokat e fqinjëve të saj në BE. Në të njëjtën kohë, Franca po bën presion për një samit me Vladimir Putin që ka zemëruar të gjithë Evropën Qendrore. Vendimi i Australisë për të blerë nëndetëse amerikane me energji bërthamore në vend të anijeve franceze me naftë elektrike ka ekspozuar hipokrizinë e zyrtarëve të qeverisë franceze të cilët ankohen rregullisht për rolin e Uashingtonit në Evropë. Në realitet, ishte Franca ajo që krijoi një nga krizat më të dukshme në historinë e NATO -s duke e hequr veten në mënyrë të njëanshme nga komanda ushtarake e integruar e NATO -s midis 1966 dhe 2009. Dhe nocionet e “autonomisë strategjike” dhe krijimit të një “ushtrie evropiane” kanë qenë papagalluar nga administratat e njëpasnjëshme franceze. Sidoqoftë, koncepteve u mungon thelbi, prakticiteti, burimet dhe mbështetja pan-evropiane. Franca nuk shihet si një aleate e besueshme në kryeqytetet e Evropës Qendrore që përballen drejtpërdrejt me kërcënimet ushtarake nga Moska.

Franca është përpjekur të rrisë peshën e saj që nga largimi i Britanisë së Madhe nga BE, por përpjekjet e Presidentit Francez Emmanuel Macron për të zëvendësuar kancelaren gjermane Angela Merkel si udhëheqëse kryesore e Evropës janë hedhur poshtë gjerësisht si arrogante. Nëse Franca do të fitojë mbështetje midis vendeve më proamerikane, të tilla si Polonia, shtetet baltike dhe Rumania, atëherë ajo duhet të pushojë nga sulmet e saj sylesh ndaj Kremlinit dhe t’u demonstrojë evropianëve qendrorë se do t’i mbrojë ata me vendosmëri si SHBA-ja. Kontributi i Francës në mbrojtjen e NATO -s është pakësuar nga ai i Uashingtonit dhe Franca nuk ka arritur të arrijë 2% të kërkuar të PBB -së për shpenzimet e mbrojtjes. Fatkeqësisht, Parisi ka demonstruar rregullisht përbuzjen e tij për të sapoardhurit në BE. Fillimisht nuk e mbështeti anëtarësimin e tyre në NATO, nga frika se mos e shqetësonte Moskën. Ajo donte që NATO të përfundonte operacionet e saj në fund të Luftës së Ftohtë me besimin se Rusia do të bëhej një partner për Evropën. Dhe në vitin 2019 Macron e hodhi poshtë aleancën si “të vdekur nga truri”. Gjithashtu vlen të kujtohet se Franca nuk e përqafoi zgjerimin e BE-së për të përfshirë demokracitë e reja post-komuniste. Pa Mbretërinë e Bashkuar, Gjermaninë dhe aleatët e tjerë, BE ndoshta do të ishte ende duke debatuar nëse do të sillte anëtarë të rinj. Propozimi i Francës që BE duhet të rivlerësojë marrëdhënien e saj me SHBA për shkak të marrëveshjes së nëndetëseve po luhet gjithashtu në duart e Rusisë. Kremlini përpiqet të shfrytëzojë shtetet më të mëdha të BE -së dhe NATO -s kundër Uashingtonit dhe shfrytëzon çdo mundësi për të zgjeruar përçarjet brenda të dy organizatave. Naiviteti i Macron për një partneritet me Moskën i shërben ambicieve të Putinit dhe heq disa nga qendrat e vëmendjes nga konsolidimi i tij i diktaturës së KGB -së në Rusi. Kremlini po shpreson se Franca do të jetë një ngatërrestare e vazhdueshme që do të dobësojë aleancën trans-atlantike.

Hipokrizia e BE -së shkon përtej debaklit të nëndetëseve franceze. BE dështoi të censurojë Berlinin për bashkëpunimin e tij me Rusinë mbi tubacionin e gazit Nord Stream II, një projekt që minon sigurinë energjetike të Evropës. Nëse BE -ja tani ndjek axhendën franceze për të kufizuar lidhjet me Uashingtonin, ajo do të angazhohet në vetëvrasje strategjike duke ndihmuar forcat që kërkojnë të shpërbëjnë Bashkimin. Për shembull, Franca dëshiron të vonojë takimin BE-SHBA të Këshillit të Tregtisë dhe Teknologjisë në Pitsburg në fund të shtatorit. Një lëvizje e tillë do të dëmtonte më tej marrëdhëniet trans-atlantike dhe do të minonte shfaqjen e një fronti të përbashkët perëndimor që mund t’i rezistojë një Kine të ringjallur. Takimi i kushtohet përafrimit të pozicioneve rregullatore dhe tregtare të SHBA dhe BE drejt Pekinit. Sa më shumë Parisi shtyn të sabotojë bashkëpunimin BE-SHBA, aq më shumë do të përforcojë pikëpamjen midis shteteve të tjera anëtare se Franca e jo Amerika, është e pabesueshme për sigurinë trans-atlantike.